THỊ TRƯỜNG VỐN Ở VIỆT NAM (Phần 1)
Thị trường vốn là gì?
Thị trường vốn là một bộ phận của thị trường tài chính, có chức năng cung ứng vốn đầu tư dài hạn (trên 1 năm) cho nền kinh tế thông qua sự sắp xếp theo thể chế để vay và cho vay tiền với những điều kiện và thời hạn khác nhau.
Đối tượng của thị trường vốn vay bao gồm các tổ chức tài chính đóng vai trò bên cho vay và các đơn vị kinh doanh, tập đoàn là các bên đi vay. Thị trường vốn cung cấp nợ dài hạn và vốn chủ sở hữu tài chính cho Chính phủ và các doanh nghiệp.
Thị trường vốn cổ phần là một kiểu thị trường tài chính, trong đó nợ dài hạn (hơn 1 năm) hoặc chứng khoán vốn chủ sở hữu được mua và bán. Thị trường vốn kết nối sự dư dả của những người tiết kiệm tới những người có thể đưa nó vào sử dụng lâu dài, chẳng hạn như các công ty hoặc chính phủ sử dụng để đầu tư dài hạn. Thị trường vốn bao hàm nhiều công cụ tài chính khác nhau có thể được sử dụng cho các giao dịch tài chính. Các công cụ tài chính trên thị trường vốn bao gồm:
Cổ phiếu.
Trái phiếu.
Vay thế chấp.
Vay thương mại và vay tiêu dùng do ngân hàng thương mại và các công ty tài chính cung cấp.
Chứng khoán chính phủ và chứng khoán các cơ quan thuộc chính phủ.
Phân loại thị trường vốn
Theo hàng hóa trên thị trường:
Thị trường cổ phiếu: Nơi giao dịch mua bán, trao đổi các giấy tờ xác nhận cổ phần đóng góp của cổ đông.
Thị trường trái phiếu: Thị trường mà hàng hóa mua bán là trái phiếu.
Thị trường chứng khoán phái sinh: Không mua bán tài sản mà mua bán các quyền, các hợp đồng, các nghĩa vụ được chuyển nhượng quyền sở hữu từ bên này sang bên khác.
Theo sự luân chuyển của nguồn vốn:
Thị trường sơ cấp: Đảm bảo nguồn vốn trung và dài hạn được huy động thông qua phát hành chứng khoán ra công chúng. Các ngân hàng thương mại đảm nhiệm vai trò trong việc bảo lãnh phát hành chứng khoán cho các đơn vị phát hành.
Thị trường thứ cấp: Nơi thu hút các nhà đầu tư mua bán lại chứng khoán giúp nâng cao tính thanh khoản cho các loại chứng khoán được giao dịch. Tại thị trường thứ cấp, việc buôn bán các công cụ tài chính hết sức linh hoạt và biến động một cách liên tục.
Theo công cụ nợ:
Thị trường vay nợ ngắn hạn giữa các tổ chức tín dụng dưới sự điều hành của ngân hàng trung ương.
Thị trường trái phiếu ngắn hạn và thị trường các loại chứng từ có giá khác như: kỳ phiếu thương mại, khế ước giao hàng, tín phiếu của các công ty tài chính, chứng chỉ tiền gửi tiết kiệm, kỳ phiếu ngân hàng, v.v… .
Chức năng của thị trường vốn
Huy động tiết kiệm: Thị trường vốn là nguồn quan trọng để huy động tiền nhàn rỗi từ người dân để đầu tư thêm vào các kênh sản xuất của nền kinh tế.
Tạo vốn: Thị trường vốn giúp hình thành vốn thông qua việc huy động các nguồn lực lý tưởng sử dụng đầu tư cho các mục tiêu phát triển kinh tế khác.
Cung cấp một kênh đầu tư: Thị trường vốn đem lại kênh đầu tư cho những người muốn đầu tư nguồn lực trong một thời gian dài với tỷ suất sinh lời hợp lý thông qua các công cụ tài chính như trái phiếu, cổ phiếu, các đơn vị của quỹ tương hỗ, chính sách bảo hiểm.
Cung cấp dịch vụ: Thị trường cung cấp nhiều loại hình dịch vụ bao gồm các khoản vay dài hạn và trung hạn cho ngành tư vấn, tài chính,…
Tăng tính thanh khoản của các quỹ: Thị trường vốn có tính thanh khoản cao, cả người mua và người bán có thể dễ dàng mua và bán chứng khoán vì chúng luôn có sẵn.
Tăng tốc độ phát triển kinh tế: Thị trường cung cấp vốn tài chính dài hạn đáp ứng các yêu cầu tài chính của các doanh nghiệp đồng thời giúp ích trong việc nghiên cứu và phát triển, từ đó tăng sản lượng và năng suất trong nền kinh tế bằng cách tạo công ăn việc làm và phát triển cơ sở hạ tầng.
(Còn tiếp)